جلب دانشمندان جهت مغلوب كردن امام (ع)


از جمله اقدامات مامون پس از ولايتعهدى امام رضا عليه السلام اين بود كه علما، دانشمندان، رؤساى مذهبى يهود، نصارى، صابئه، اصحاب زردشت، نسطاس رومى (1) و ديگران را جمع كرد تا با مطرح كردن سؤالات كلامى و اعتقادى امام را مغلوب ساخته و به خيال خود حضرت را در جمع علما و دانشمندان رسوا كند.



شيخ صدوق(ره) از احمد بن على روايت كرده كه گفت: «از ابوالصلت هروى پرسيدم كه چگونه مامون با آن اكرام و محبتى كه نسبت ‏به امام اظهار مى‏كرد و او را وليعهد خود گردانيده بود، راضى به قتل امام شد؟ ابوالصلت گفت: مامون بدين جهت اين محبت‏ها را مى‏نمود و ولايتعهدى را واگذار كرد تا مردم تصور كنند كه امام به دنيا رغبت پيدا كرده و محبتش درقلوب مردم كم شود، اما چون ديد كه اين كار باعث ارادت و اخلاص مردم شده، علماى تمام فرق را از يهود، نصارى، مجوس، صابئان، براهمه، ملحدان، دهريان و علماى تمام ملل و اديان را جمع كرده كه با آن حضرت مباحثه و مناظره نمايند. شايد كه بر او غالب گشته و در آن حضرت عجز و نقصى ظاهر شود و به اين سبب اعتقاد مردم نسبت ‏به امام سست ‏شود و اين نقشه و تدبير نيز برخلاف مقصود او نتيجه داد و تمام آن‏ها شكست ‏خورده و به فضيلت آن حضرت اقرار و اعتراف كردند.