يکي از کساني که خدا و قيامت و دين را قبول نداشت، براي بحث و مناظره نزد حضرت امام رضا عليه السلام رسيد.

امام فرمود: « اي مرد! اگر قضيه آن طوري است که شما بي‌دينان مي‌گوييد و اين جهان، آفريدگاري ندارد، (در صورتي که چنين نيست و جهان آفريننده دارد و انسان‌ها هم تکاليفي دارند) ما با شما مساوي هستيم و اين نماز و روزه و تکاليفي که انجام داده‌ايم، به ما ضرري نمي‌رساند. اما اگر عقيده‌ي ما درست باشد و خدايي در کار باشد و انسان‌ها تکاليفي داشته باشند،( که قطعاً چنين است و خدا وجود دارد و بهشت و دوزخ هست و ثواب و عقاب و حساب و کتاب وجود دارد) در اين صورت ما نجات پيدا مي‌کنيم و شما به هلاکت خواهيد رسيد.»



آن مرد گفت: « خدا چگونه است و در کجاست؟ »

امام رضا عليه السلام فرمود:« واي بر تو! اين چه سخني است که مي‌گويي! خداوند خودش چگونگي و مکان را خلق کرده‏، به زمان و مکان شناخته نمي‌شود و با حواس ظاهري قابل شناخت نيست.»

مرد گفت: « پس اصلاً وجود ندارد.»



امام فرمود: « خدا هست ولي با ساير اشياء فرق دارد. من وقتي به بدن خود نگاه مي‌کنم و مي‌بينم قدرت ندارم به آن چيزي بيفزايم، از آن کم کنم، يا نفع و ضرر را از خود کسب و دفع کنم، مي‌فهمم اين بدن را يک خداي عالِم و قدير از روي علم و بصيرت ساخته است. آري؛ خداوند اين فلک را با نيروي خود آفريده و به گردش در آورده است.

او ابرها را ايجاد کرده و به باد، فرمان داده تا آنها را پراکنده کند؛ آفتاب و ماه و ستارگان را خَلق کرده و هر کدام را در مسير معيّني به حرکت در آورده است. ما از اين نشانه ها در مي‌يابيم که اين جهان، آفريدگاري دارد ولي با چشم ظاهر ديده نمي‌شود و محدود به زمان و مکان نيست، نقصان در او راه ندارد و به وهم و گمان درنيايد.»



مرد گفت: « شما مي‌گوييد خدا لطيف و سميع و بصير و عليم و حکيم است. پس بايد چشم و گوش و دست داشته باشد.»

امام فرمود: « خداوند از اين جهت لطيف است که مخلوقات لطيفي آفريده و اين صورت‌ها را با علم و بصيرت به هم پيوند داده است. مقصود از سميع اين است که خداوند اصوات همه مخلوقات را از عرش تا فرش در دريا و بيابان مي‌شنود؛ و مقصود از بصير اين است که خداوند همه چيز را مشاهده مي‌کند ـ ذره سياه را در شب تاريک روي سنگ سياه مي‌بيند و حرکت مورچه را در شب سياه مي‌نگرد.» مرد با شنيدن اين سخنان منطقي و در عين حال ساده، اسلام آورد.