عده اي از حضرت رضا عليه السلام خواهش کردند که در حضور مأمون در مناظره‌اي در مورد امامت شرکت کند. امام پذيرفت، مجلسي تشکيل شد و « يحيي بن ضحاک سمرقندي » براي بحث با او دعوت شد.

امام فرمود:« بپرس! »

او گفت: « شما بپرسيد اي پسر رسول خدا تا ما به سؤال شما افتخار کنيم.»

امام فرمود:«اي يحيي، نظر تو درباره کسي که ادعا مي‌کند راستگوست ولي به راستگويان، نسبت دروغ‌گويي مي‌دهد، چيست؟ آيا چنين کسي راستگو و پيرو دين حق است يا دروغگو؟»

يحيي مدتي به فکر فرو رفت و چيزي نگفت.

مأمون گفت: « چرا جواب نمي‌دهي؟ »

يحيي گفت: « سؤالي از من کرد که نمي‌توانم پاسخ دهم.»



مأمون از حضرت رضا عليه السلام پرسيد:« منظورتان از اين سؤال چه بود؟»

امام فرمود:« من از يحيي با کنايه پرسيدم اگر ابوبکر راستگو بوده، پس راويان صادق و راستگو که گفته اند ابوبکر بر فراز منبر رسول خدا اعلام کرد: « شما مرا امير خود قرار داديد ولي من بهتر از شما نيستم.» بايد اين سخن هم راست باشد و اگر اين سخن ابوبکر راست است مي گوييم امير بايد از رعيّت بهتر باشد، پس ابوبکر امام نيست.



همچنين از قول ابوبکر نقل کرده اند که گفته است: « من شيطاني دارم که مرا وسوسه مي کند و من گرفتار او هستم.» اگر ابوبکر راستگوست و اين سخن هم راست است، پس نمي تواند امام باشد چون شيطان نمي تواند در امام تصرّف کند و نيز از عمر نقل کرده اند که گفته است: « امامت ابوبکر يک کار ناگهاني و بدون مقدمه بود که خداوند ما را از شر آن حفظ کرد؛ پس هر کس اين کار را تکرار کند، او را بکشيد. »



اگر عمر راستگو بود پس امامت ابوبکر به نظر عمر هم صحيح نبوده و اگر دروغ گفته که خودش براي زعامت و رهبري مسلمين لياقت ندارد. »

سخن حضرت که به اينجا رسيد مأمون آنچنان عصباني و ناراحت شد که بي مقدمه فريادي کشيد که همه آن عده متفرق شدند.

سپس رو کرد به بني هاشم و گفت: « مگر من نگفتم حضرت رضا را شروع کننده بحث قرار ندهيد و بر عليه او جمع نشويد؟! اينها علمشان از علم رسول الله است !»