ديده شدن خداوند توسط پيامبر اسلام (ص)
ابوقُرّه (مسيحي از دوستان اُسقف اعظم) يكي از خبرپردازهاي عصر امام رضا ـ عليه السّلام ـ بود، صفوان بن يحيي يكي از شاگردان امام رضا ـ عليه السّلام ـ مي‌گويد: ابوقرّه از من خواست تا او را به محضر حضرت رضا ـ عليه السّلام ـ ببرم، من از حضرت رضا ـ عليه السّلام ـ اجازه گرفتم، و آن حضرت اجازه داد.
ابوقرّه به محضر حضرت رضا ـ عليه السّلام ـ رسيد، و از احكام دين و حلال و حرام پرسش‌هايي كرد تا سؤالش به مسئلة توحيد كشيده شد، و در اين مورد چنين سؤال كرد:
«براي ما روايت كرده‌اند كه خداوند «ديدار» و «هم سخني» خود را بين دو پيغمبر تقسيم نمود(و در ميان پيامبران دو پيغمبر را برگزيد تا با يكي از آن‌ها هم كلام شود، و با ديگري ديدار نمايد) قسمت «هم سخن» خود را به موسي ـ عليه السّلام ـ داد، و قسمت ديدار خود را به حضرت محمّد ـ صلّي الله عليه و آله ـ) عطا نمود» (بنابراين خداوند وجودي قابل ديدن است)
امام رضا: اگر چنين باشد، پس آن پيغمبري كه (يعني پيغمبر اسلام) به جنّ و انس خبر داد كه ديده‌ها خدا را درك نكند، و وسعت آگاهي مخلوقات را ياراي احاطه به او و فهم ذات او نيست، و او شبيه و همتا ندارد، كدام پيغمبر بود؟، مگر شخص محمّد ـ صلّي الله عليه و آله ـ چنين نفرمود؟
ابوقرّه: آري، او چنين فرمود.
امام رضا: بنابراين چگونه ممكن است پيغمبر از طرف خدا به سوي مردم بيايد و آن‌ها را به سوي خدا دعوت كند، و به آن‌ها بگويد كه ديده‌ها قادر به ديدن خدا نيست، وسعت و آگاهي مخلوقات را ياراي فهميدن ذات پاك او نيست، و او شبيه و همتا ندارد، سپس خود اين پيغمبر بگويد: من با دو چشم خدا را ديده‌ام؟ و احاطة علمي به او يافته‌ام؟ و او به شكل انسان (قابل رؤيت) است، آيا حيا نمي‌كنيد؟ افراد بي‌دين و كوردل، نتوانستند چنين نسبتي به آن حضرت بدهند، كه او چيزي را فرمود و سپس بر خلاف آن گفت
ابوقرّه: خداوند خودش در قرآن (آية 13، سورة نجم) مي‌فرمايد:
وَ لَقَدْرَآهُ نَزْلَةً اُخري: «و بار ديگر، پيغمبر، خدا را ديد»
امام رضا: در همين جا آيه ديگري هست (آية 11، سورة نجم) كه آن‌چه را پيغمبر ـ صلّي الله عليه و آله ـ ديده بيان مي‌كند و مي‌فرمايد:
ما كَذَبَ الْفُؤادُ ما رَاي:
: «قلب او در آن‌چه ديد، هرگز دروغ نمي‌گفت» يعني دل پيغمبر ـ صلّي الله عليه و آله ـ آن‌چه را كه چشمش ديد دروغ ندانست.
سپس خداوند در همين سورة (نجم) آن‌چه را محمّد ـ صلّي الله عليه و آله ـ ديده خبر مي‌دهد و (در آية 18، سورة نجم) مي‌فرمايد:
لَقَدْ رَاي مِنْ آيات رَبِّهِ الْكُبْري
: «او پاره‌اي از آيات و نشانه‌هاي بزرگ پروردگارش را ديد».
بنابراين نشانه‌هاي خدا (كه پيامبر آن‌ها را ديده) غير ذات خدا است، و باز خداوند (در آية 110، سورة طه) مي‌فرمايد:
وَلا يُحيِطُونَ بِهِ عِلْماً
: «آن‌ها احاطه و آگاهي به او ندارند»، بنابراين اگر ديده‌ها خدا را مي‌تواند بنگرد، احاطه و آگاهي به او را نيز پيدا خواهد كرد (با اين‌كه آية مذكور مي‌گويد: آگاهي به او ممكن نيست)
ابوقرّه: پس شما روايت را (كه مي‌گويند پيامبر ـ صلّي الله عليه و آله ـ، خدا را ديد) تكذيب مي‌كنيد؟
امام رضا: اگر روايات بر خلاف قرآن باشند، تكذيب مي‌كنم، و آن‌چه مسلمانان به آن اتّفاق رأي دارند، اين است كه: «نمي‌توان به وجود خدا احاطه علمي يافت، و ديده‌ها ذات او را درك نمي‌كنند، و او به هيچ چيزي شباهت ندار