طـبـقـه نـخست از تابعين محدث در خراسان پنج نفر را شامل مى شود .

يكى از آنهايحيى بن يعمر عـدوانـى بـصرى , مروزى , درگذشته به سال 129 يا پيش از آن است .

((344)) ابن حجر عسقلانى گـفـتـه اسـت : ((345)) او از ايـن اشـخـاص روايت نقل كرده است : عثمان , على7 , عمار, ابوذر, ابوهريره , ابوموسى اشعرى , ابوسعيدخدرى , عايشه , سليمان بن صرد, ابن عباس , ابن عمر, جابربن سمره سوائى ,ابوالاسود دؤلى و گروهى ديگر, اما كسانى كه از وى روايت نقل مى كنند,عبارت اند از: يحيى بن عقيل , سليمان تيمى , عبداللّه بن بريده , قتاده , عكرمه ,عطاء خراسانى , ركين بن ربيع , عـمـربن عطاءبن ابوالخوار, عبداللّه بن كليب روسى ,ازرق بن قيس , اسحاق بن سويد و جز اينها, ابن سعد درباره يحيى بن يعمرمى گويد: ((346)) او مورد وثوق بوده است .

دوم ابـوقـمـوص , زيـدبـن عـلـى عـبـدى بصرى خراسانى ((347)) ابى حجر عسقلانى درباره او مـى گـويـد: ((348)) او, از ايـن اشخاص روايت مى كند: طلح بن عبيداللّه و ابن عباس , طلحة بن عـمـرو بـصرى و قيس بن نعمان اما اين افراد از او روايت نقل مى كنند: عوف بن ابى جميله عبدى مصرى , حفص بن خالد و قتاده .

ابن سعد مى گويد: ((349)) او, حديث كم نقل كرده است .

و مورد اعتماد بوده است .

((350)) سوم , عبداللّه بن بريدة بن حصيب اسلمى مروزى , درگذشته به سال يك صدوپانزده است .

((351)) ابـن حـجـر دربـاره اش مـى گويد: ((352)) او از اين افرادروايت نقل كرده است : از پدرش , و ابن عـبـاس , ابن عمر, عبداللّه بن عمرو, ابن مسعود, عبداللّه مغفل , ابوموسى اشعرى , ابوهريره , عايشه , سـمـرة بـن جـنـدب ,عـمران بن حصين , معاويه , مغيرة بن شعبه , دغفل بن حنظله نسابه , بشيربن كـعـب ,حـمـيـدبن عبدالرحمان حميرى , ابوالاسود دوئلى , حنظلة بن على اسلمى , ابن المسيب , يحيى بن يعمر, و گروهى ديگر و از او اين گروه روايت مى كنند: بشيربن مهاجر, سهل بن بشير, ثـواب بـن عـتـبه , حجيربن عبداللّه , حسين بن ذكوان , حسين بن واقد مروزى , داودبن ابوالفرات و فرزندانش : سهل و صخر, سعيد جريرى ,سعدبن عبيده , عبداللّه بن عطاء مكى , ابوطيبه : عبداللّه بن مـسـلـم مـروزى , ابومنيب :عبيداللّه بن عبداللّه عتكى , عثمان بن غياث , على بن سويدبن منجوف , قـتـاده ,كـهـمس بن حسن , مالك بن مغول , محارب بن دثار, مطر وراق , وليدبن ثعلبه , و جزاينها.

ابوحاتم رازى گفته است : (عبداللّه بريده ) مورد وثوق است .

((353)) چـهـارم , سـليمان بن بريدة بن حصيب اسلمى بصرى مروزى , درگذشته سال105 است .

((354)) ابـن حـجر عسقلانى مى گويد: ((355)) او از اين اشخاص روايت كرده است : از پدرش , عمران بن حـصـيـن , عـايـشـه , يـحيى بن يعمر, همچنين اشخاص ذيل از او روايت كرده اند: علقمة بن مرثد, الـمـحارب بن دثار, عبداللّه بن عطاء, قاسم بن مخيمره , محمدبن حجاره , غيلان بن جامع , ابوسنان : ضراربن مره , محمدبن عبدالرحمان , شيخ بقيه و جز اينها .

اين شخص , پيش صاحبنظران حديث از بـرادرش دقـيـقـتـر و بـلـند مقامتر بوده است .

ابى سعد, مى گويد: ((356)) وكيع گفته است : دانـشـمـندان مى گويند: سليمان بن بريده , در نقل حديث از دوبرادر خود صحيحتر و مطمئنتر بوده است .

پنجم از آنها, ابومجلز, لاحق بن حميد سدو سى بصرى مروزى , درگذشته به سال 100 يا پس از آن بوده است .

((357)) ابن حجر عسقلانى درباره اش مى گويد: ((358)) او از ايـن افـراد روايـت كـرده است : ابوموسى اشعرى , حسن بن على7 ,معاويه , عمران بن حصين , سـمـرة بن جندب , ابن عباس , مغيرة بن شعبه , حفصه , ام سلمه , انس , جندب بن عبداللّه , سلمة بن كهيل , قيس بن عباده و جز اينها, و به طورمرسل از عمربن خطاب و حذيفه نيز نقل كرده است .

امـا كـسانى كه از ابومجلز روايت كرده اند, اين گروه اند .

قتاده انس بن سيرين ,ابوالتياح , سليمان تـيـمـى , عـاصـم احول , حبيب بن شهيد, ابوهاشم رمانى , عمران بن حدير, ابومكين : نوح بن ربيعه , يزيدبن حيان , برادر مقاتل , عمارة بن ابى حفصه ,ابوجرير: قاضى سيستان و جز اينها.

ابن سعد گفته است : ((359)) (ابومجلز) موثق بوده و او را احاديثى است .

طبقه دوم از تابعين محدث در خراسان 9 نفر بودند: از جـمله آنها ضحاك بن مزاحم هلالى كوفى بلخى , درگذشته به سال 105است .

(كه شرح حالش در پـيـش گـذشـت ) .

ابن حجر عسقلانى درباره اش مى گويد: ((360)) (ضحاك ) از اشخاص زير روايت كرده است : ابن عمر, ابن عباس , ابوهريره , ابوسعيد, زيدبن ارقم , انس بن مالك (چون اينها از صـحابه بودند, ابن حجر با جمله معترضه توجه داده است كه :) برخى گفته اند شنيدن روايت او از صحابه ثابت نشده است .

از گـروه زيـر نـيـز روايـت نـقل كرده است : اسودبن يزيد نخعى , عبدالرحمان بن عوسجه , عطاء, ابـوالاحـوص جشمى و نزال بن سبره .

افرادى كه نامشان مى آيد ازاو روايت نقل كرده اند: جويبربن سـعـيـد, حـسـن بـن يحيى بصرى , حكيم بن ديلم ,سلمة بن نبيطبن شريط, ابوعيسى سليمان بن كـيـسـان , عـبـدالـرحـمـان بن عوسجه ,عبدالعزيزبن ابى رواد, ابوروق : عطية بن حارث همدانى , اسـمـاعـيل بن ابى خالد,على بن حكم بنانى , عمارة بن ابى حفصه , كثيربن سليم , نهشل بن سعيد, ابـوجـناب يحيى بن ابى حيه كلبى , مقاتل بن حيان نبطى , واصل : مولى ابوعيينه , ابومصلح :نصربن مـشـا و گـروهـى ديـگر .

ابوحاتم رازى در اين باره مى گويد: ((361)) اوموثق و امين بوده است .

ديـگـرى يـزيـدبن ابى سعيد نحوى ((362)) ازدى مروزى است كه در سال 131 به دست ابومسلم خراسانى كشته شد. ((363)) زيرا وى را امر به معروف مى كرد.ابن حجر عسقلانى درباره او گفته اسـت : ((364)) او از عـكرمه , مجاهد, سليمان وعبداللّه : دو فرزند بريده , روايت نقل مى كند و اين گـروه از او روايـت مـى كـنـنـد:حـسين بن واقد, ابوعصمت , يسار معلم عبداللّه بن سعد دشتكى , حـسـن بـن رشـيـدعـنـبرى , محمدبن يسار, و ابوحمزه سكرى كه همه اينها اهل مرو بودند .

ابن سـعـدمـى گـويد ((365)) او احاديث فراوانى دارد .

و ابوحاتم رازى مى گويد: ((366)) اوصالح الحديث بود. ((367)) سـوم مقاتل بن حيان نبطى بلخى , درگذشته سال 105 يا پيش از آن بوده است .

((368)) ابن حجر دربـاره اش مـى گـويـد: ((369)) او از گروهى روايت كرده كه آنها عبارت اند از: عمه اش عمره , سـعـيـدبـن مسيب , ابوبردة بن ابوموسى , عكرمه ,سالم بن عبداللّه بن عمر, شهربن حوشب , قتاده , مـسـلـم بـن هـيـصم , ضحاك بن مزاحم , عمربن عبدالعزيز, و كسانى ديگر .

كسانى كه از او روايت مـى كـنـنـد عـبـارتـنـداز: بـرادرش مـصـعـب بـن حـيان , علقمة بن مرثد, شبيب بن عبدالملك تـيـمـى ,عبداللّه بن مبارك , بكربن معروف , ابراهيم بن ادهم , خالدبن زياد ترمذى ,حجاج بن حسان قـيسى , ابوعصمت نوح بن ابى مريم , هارون ابوعمر, عيسى بن موسى غنجار (بخارى و عبدالرحمان محمد محاربى و گروهى ديگر ((370)) .

اومورد اطمينان بوده است .

((371)) چـهـارم از تـابـعـيـن مـحـدث در خـراسـان , مـحـمدبن زيد على بن عبدى بصرى ,مروزى بوده اسـت .

((372)) ابـن حـجـر عسقلانى گويد: ((373)) او از اين گروه روايت كرده است : سعيدبن مـسـيـب , سـعـيـدبن جبير, ابراهيم نخعى , ابوالاعين عبدى وابوشريح .

اما كسانى كه از او روايت كـرده انـد عـبـارتـنـد از: اعمش , مقاتل بن حيان ,معمر, داودبن ابى الفرات , على بن حكم بنانى , مـحـمـدبـن عـون خراسانى , وعلى بن ثابت انصارى , ابوحاتم رازى ((374)) او را صالح الحديث مى داند.

پـنجم , يعقوب بن قعقاع ازدى بصرى مروزى مى باشد. ((375)) ابن حجرمى گويد: ((376)) او از حـسـن بـصـرى , عـطـاء, قـتاده , ربيع بن انس , مطروراق روايت نقل كرده است .

ولى ثورى و ابن المبارك , از او روايت مى كنند .

او, شخصى موردوثوق بود. ((377))