راه كنوني مشهد به سرخس و مرو

از شرق مشهد چند راه اسفالته و شني منشعب مي شود. راه اسفالته متدوال به سرخس، جاده اي است كه اژ روستاي خيابان مي گذرد، اين روستا در دوازده كيلومتري مشهد قرار دارد. از آن جا به مسافت سي كيلومتر به «آبروان» مي رسيم و سپس از «چاهك»، «خارزار» و «شورك ملكي» به مسافت شش، هفت و دوازده كيلومتر مي گذريم و با طي كردن سي و نه كيلومتر ديگر به «مزدوران» مي رسيم. كشف رود كه از شورك ملكي در امتداد جاده ادامه داشت از مزدوران كه جاده به سمت ضمال شرقي متمايل مي شود به سمت شرق امتداد مي يابد. نام ديگري كه مزدوران به آن معروف است (مزداوند) است. از مزدوران به مسافت بيست و چهار كيلومتر به «شورلوخ» و از آن جا با پيمودن بيست و شش كيلومتر به «گنبدلي» مي رسيم. از آن جا تا سرخس سي و چهار كيلومتر باقي است. سرخس در منتهي إليه خط مرزي ايران و اتّحاد جماهير شوروي سابق قرار دارد. سرخس قديم به فاصله تقريبي ده كيلومتر آن طرف مرز قرار گرفته و از آن جا راهي است كه از كنار درياچه «وودو خرانيليشچه» مي گذرد و از جاده اي كه به موازات كانال قره قوم قرار دارد به مرو يا «ماري» كه امروزه يكي از شهرهاي شوروي سابق به شمار مي آيد مي رسد.

( ر.ك. به: اطلس راههاي ايران، ص 4. )